Ana Sayfa Genel Realizm (Gerçekçilik) (19. yy.)

Realizm (Gerçekçilik) (19. yy.)

1605
0

19. yüzyılın ikinci yarısında Fransa’da oraya çıkan ve romantizme tepki olarak doğan edebiyat akımıdır. Daha çok roman ve hikâye türünde görülen bu akımın romantizme üstünlüğü, Gustave Flaubert’in 1857’de yazdığı “Madam Bovary” romanı ile ortaya konmuştur.

Realizmi Oluşturan Etkenler

Pozitif Bilimlerdeki Gelişmeler: 19. yüzyılda fizik, kimya, biyoloji, matematik gibi pozitif bilimlerdeki gelişmeler; olay ve olguları duygu, hayal ve metafizikle değil, maddi gerçeklerle açıklayan görüşlerin hakimiyet kazanmasını sağlamıştır. Yani sanatçı, bir bilim adamı gibi davranmak, gördüklerini söylemek durumunda kalmıştır. Bir çeşit “fotoğrafçı gerçekçilik” anlayışını benimsenmiştir.

Pozitivizm (Olguculuk): Realizmin doğuşundaki ikinci önemli etken, düşünsel alanda Auguste Comte’un pozitivizm (olguculuk) felsefesidir. Pozitivizm, neden – sonuç ilişkisine önem veren, doğayı ve insanları bilimin iki temel aracı olan gözlem ve deneyle açıklamaya çalışan felsefi bir düşünce sistemidir. Buna göre, deneyim ve bilimle ispatlanmayan hiçbir şeye inanılmamalı, insan sadece gördüklerine inanmalıdır. Pozitivizm olarak adlandırılan bu düşüncenin edebiyat alanına uygulanmasıyla realizm akımı ortaya çıkmıştır.

Özellikleri:

  • Romantizmin aşırı duygusallığına tepki olarak doğmuştur.
  • Klasisizm akımıyla benzerlikleri vardır.
  • Romantizmde olduğu gibi “duygu ve hayal” değil,“gerçeklik” üzerinde durulmuştur.
  • Konular daha çok günlük yaşamdan seçilmiş, insan ve toplum gerçekleri ele alınmış, olağanüstü kişi ve olaylara yer verilmemiştir.
  • “Sanat için sanat anlayışı benimsenmiş; sanatın dinî, ahlaki ve sosyal amaçlarının olmaması gerektiği belirtilmiştir.
  • Sanatçılar, toplumsal konuları işledikleri halde, toplum sorunları karşısında tarafsız kalmış; sanatı, bu sorunları düzletmek için bir araç olarak görmemişlerdir.
  • Klasik sanatçılar, insanı “olması gerektiği gibi”; romantikler “kendi istedikleri gibi” anlatırken; realistler, insan ve toplumu “olduğu gibi” yansıtmıştır. Bu nedenle eserlerdeki kahramanlar halktan kişilerden seçilmiştir.
  • Stendhal’ın “Roman, yol boyunca gezdirilen bir aynadır.” sözünden hareketle gerçek hayat, olduğu gibi eserlere aktarılmıştır.
  • Sanatçılar, eserlerinde kendi kişiliğini gizlemiş, ele aldığı gerçeği objektif bir bakışla yansıtmıştır. Romantikler, kahramanları karşısında iyiden yana tutum sergilerken, realistler taraf tutmamış; toplum ve bireyi bilimsel tarafsızlıkla güzel-çirkin, iyi-kötü yönleriyle birlikte vermiştir.
  • Gözleme, araştırmaya, bilimsel verilere, belgelere önem verilmiştir. Realistlere göre; sanatçı, masa başında oturup hayal kurarak değil, gözlem yaparak, not alarak gerçeğe ulaşabilir.
  • Çevre koşullarının insanın kişiliğinin oluşumunda önemli bir etken olduğuna inanan realistler, insanları yaşadıkları çevreyle birlikte ele almış ve çevre tasvirine önem vermişlerdir. Romantik eserlerde bir süs olarak kullanılan betimleme, realist eserlerde insan gerçeğini yansıtmak amacıyla ve ölçülü bir şekilde kullanılmıştır.
  • Romantizmde olduğu gibi tesadüflere, olağanüstülüklere yer verilmemiş, olaylar neden-sonuç ilişkisiyle birbirine bağlanmıştır.
  • Sade ve anlaşılır bir dil kullanılmış; anlatım ve biçim kusursuzluğuna, üslubun açık ve söz sanatlarından uzak olmasına önem verilmiştir.
  • Roman, hikâye başta olmak üzere tiyatro ve eleştiri türünde gelişmiş bir akımdır. Roman türü, altın çağını realizmle birlikte yaşamıştır.
  • Realizmin şiirde uygulanması (realist bakışla şiir yazılması) parnasizm akımını ortaya çıkarmıştır.

Temsilcileri

Dünya Edebiyatı

Gustave Flaubert: Roman – Fransız
Balzac: Roman, öykü – Fransız
Stendhal: Roman – Fransız
Goncourt Kardeşler: Roman – Fransız
Dostoyevski: Roman – Rus
Tolstoy: Roman – Rus
Turgenyev: Roman, öykü – Rus
Gogol: Roman – Rus
Çehov: Durum öyküsü – Rus
Maksim Gorki: Roman – Rus ‘
Daniel Defoe: Roman – İngiliz
Charles Dickens: Roman – İngiliz
Jonathan Swift: Hiciv – İngiliz
Jack London: Roman – Amerikan
Mark Twain: Roman – Amerikan
Ernest Hemingway: Roman – Amerikan
John Steinbeck: Roman, öykü – Amerikan
Bertold Brecth: Epik tiyatro – Alman

Türk Edebiyatı

Recaizade Mahmut Ekrem – Roman – Tanzimat Dönemi
Samipaşazade Sezai – Roman, öykü – Tanzimat Dönemi
Nabizade Nazım – Roman – Tanzimat Dönemi
Halit Ziya Uşaklıgil – Roman – Servetifünun Dönemi
Mehmet Rauf – Roman – Servetifünun Dönemi
Yakup Kadri – Roman – Millî Edebiyat Dönemi
Reşat Nuri Güntekin – Roman – Millî Edebiyat Dönemi
Refik Halit Karay – Roman – Millî Edebiyat Dönemi
Halide Edip Adıvar – Roman – Millî Edebiyat Dönemi
Memduh Şevket Esendal – Roman, öykü – Cumhuriyet Dönemi
Sait Faik Abasıyanık – Öykü – Cumhuriyet Dönemi
Yaşar Kemal – Roman – Cumhuriyet Dönemi
Kemal Tahir – Roman – Cumhuriyet Dönemi

www.edebiyatvedil.net

CEVAPLA

Lütfen yorumunuzu giriniz!
Lütfen isminizi buraya giriniz